Het Antoni van Leeuwenhoek in Amsterdam heeft door de coronacrisis, samen met zes andere leidende Europese kankercentra die met het AVL verenigd zijn in ‘Cancer Core Europe’ (CCE), zijn werkwijze moeten aanpassen in de behandeling van patiënten met kanker. Vanzelfsprekend met waarborging van de kwaliteit van de zorg. De gespecialiseerde kankercentra willen hiermee niet alleen besmetting en verspreiding van het virus in het algemeen voorkomen, maar ook voorkomen dat patiënten met kanker, die door hun ziekte en behandeling extra kwetsbaar zijn, te maken krijgen met complicaties na een besmetting met COVID-19.
In een artikel in het gezaghebbende blad Nature Medicine beschrijven ze de genomen maatregelen. Daarnaast staan op de website van Cancer Core Europe aanbevelingen per kankertype.
In het tijdsbestek van een aantal weken hebben de Europese kankercentra door de corona-crisis hun patiëntenzorg en hun wetenschappelijk onderzoek ingrijpend moeten aanpassen en reorganiseren. Behandelingen werden uitgesteld of aangepast om bijvoorbeeld het immuunsysteem van patiënten met kanker te ontzien. Contactmomenten moesten worden beperkt of omgezet in contact op afstand, met zoveel mogelijk waarborgen dat de zorg voor patiënten hier niet onder zou lijden. Van klinische studies moest worden beoordeeld of ze doorgang konden vinden. De zeven kankercentra van CCE hebben stappen ondernomen om de hoge zorg-standaarden te handhaven, terwijl ze kampen met tekorten aan beschermende maatregelen, bedden, personeel en meer.
“De kankercentra konden hierbij niet, zoals ze gewend zijn, vertrouwen op kennis die ze in jaren gedegen onderzoek hebben opgebouwd”, zegt medisch directeur Emile Voest van het Antoni van Leeuwenhoek, waarvan het Nederlands Kanker Instituut een onderdeel is. “Opeens waren onze medici in een ‘parallel universum’ beland, waarin ze met de kennis, ervaring en wijsheid die ze hebben zeer belangrijke behandelbeslissingen moesten nemen en nieuwe medische en ethische afwegingen moesten maken. Dat is ingrijpend. Daarom is het van essentieel belang dat andere medische instellingen gebruik kunnen maken van onze ervaringen en keuzes, zodat we allemaal op een onderbouwde manier ‘pandemie-proof’ worden, ook met oog op de toekomst.”
In het blad Nature Medicine delen de zeven Europese kankercentra daarom de keuzes die ze hebben gemaakt om zich aan de nieuwe COVID-19-wereld aan te passen, evenals hun overwegingen en onzekerheden. Ook de komende tijd zullen ze, samen met kankercentra over de hele wereld, nieuwe data blijven genereren en delen, om in de toekomst onderbouwde keuzes en afwegingen te kunnen maken. “Dit zal waarschijnlijk een dynamisch en snel evoluerend proces zijn, waarvan we hopen dat onze gezamenlijke ervaringen richting kunnen geven aan anderen,” zegt Voest.”
Er zijn meerdere dimensies waarmee medische instellingen rekening moeten houden om continuïteit in de kankerzorg te kunnen waarborgen:
- klinische activiteiten (aanpassen werkzaamheden om kankercentra COVID-19 vrij te houden, aanpassing van standaard behandelregimes en om veiligheidsredenen afwijken van vastgestelde behandelprotocollen)
- communicatie met en psychosociale zorg voor patiënten
- gekwalificeerd personeel (snelheid en voldoende capaciteit voor testen van eigen medewerkers op COVID-19 is essentieel om continuïteit van de zorg te waarborgen)
- capaciteit van zorginstellingen (bespreekbaar maken alternatieve behandelingen zoals bestraling en/of systemische therapieën, bespreekbaar maken van uitstel van bepaalde electieve operaties en versnelling van behandelingen zolang de capaciteit nog wel voldoende is)
- regionale en nationale samenwerkingen (zorglast voor kankerpatiënten delen)
Emile Voest: “Door deze crisis ontstaan er ook weer nieuwe mogelijkheden om te leren. Het gaat dan vooral over de trend ‘minder ingrijpend behandelen waar het kan’, die de laatste jaren al voorzichtig is ingezet.” “Maar ook hoe we technologische hulpmiddelen kunnen gebruiken om de zorg sneller en toegankelijker te maken.”
Over Cancer Core Europe
Cancer Core Europe (CCE) is een alliantie van zeven leidende Europese kankercentra die wetenschappelijk onderzoek en patiëntenzorg combineren. CCE werd in 2014 opgericht om de ontwikkeling van innovatieve therapieën tegen kanker te versnellen door nauwe samenwerking in het translationeel en klinisch onderzoek. De zeven kankercentra behandelen samen op jaarbasis ca 350.000 patiënten.