Introductie
Colorectaalkanker is één van de meest voorkomende vormen van kanker in Nederland. Door vroege opsporing en betere behandelmethoden van colorectaalkanker zijn er veel patiënten die verder leven met de gevolgen van de ziekte. Ongeveer 35% procent van de patiënten ervaart psychische klachten (distress) na de behandeling van colorectaalkanker.
Op dit moment ontbreekt echter een evidence-based behandeling voor psychologische distress. In deze studie wordt de CORRECT interventie voor colorectaalkanker patiënten met distress ontwikkeld. De belangrijkste elementen van distress komen in deze psychologische behandeling aan bod: 1) distress veroorzaakt door gevolgen van colorectaalkanker,
zoals bijvoorbeeld vermoeidheidsklachten, buikpijn, incontinentie en seksueel disfunctioneren 2) angstklachten en 3) depressieve klachten. De interventie is gebaseerd op cognitieve gedragstherapie en bestaat uit een combinatie van individuele gesprekken en het gebruik van een zelfhulpwebsite, ook wel blended care genoemd.
Doel studie
Het Radboudumc en het VUmc werken samen in deze studie. In een gerandomiseerde gecontroleerde studie wordt het effect van de CORRECT interventie op vermindering van distress en de kosteneffectiviteit onderzocht bij patiënten tot 5 jaar na behandeling van colorectaalkanker. Naast het effect op distress zal ook het gebruik van de zelfhulp website onderzocht worden om te bepalen welke elementen bijdragen aan een afname in distress.
Vraagstelling/ hypotheses
1. Is de CORRECT interventie een (kosten)effectieve behandeling om distress te verminderen bij patiënten die een curatieve behandeling hebben ondergaan voor colorectaalkanker?
2. Kan het online gebruik van de interactieve website gerelateerd worden aan de vermindering van distress?
Methode
De effectiviteit zou getoetst worden in een gerandomiseerde gecontroleerde trial 152 patiënten. Minder patiënten dan verwacht konden geïncludeerd worden in de RCT: 84 patiënten met hoge distress 6 maanden tot 5 jaar na de medische behandeling voor kanker (Distress Thermometer ≥ 5). Deelnemers werden random toegewezen (ratio 1:1) met stratificatie voor ziekenhuis, geslacht, diagnose) aan twee armen: bCBT, met 5 face-to-face en drie online sessies (n=41) of CAU (care as usual) (n=43). Deelnemers hebben vragenlijsten ingevuld op baseline (T0), vier (T1) en zeven maanden later (T2). De interventie groep kreeg bCBT tussen T0 en T1. De primaire uitkomstmaat was distress gemeten met de Brief Symptom Inventory (BSI-18). Secundaire uitkomstmaten waren aan distress gerelateerde maten. Statistische effecten zijn op basis van intention-to-treat geanalyseerd. Direct na de bCBT behandeling was er een significante afname van distress in vergelijking met CAU (-3.86 points, 95% CI -7.00 to -0.73), eveneens 7 maanden na randomization (-3.88 points, 95% CI -6.95 to -0.80). Bij de secundaire uitkomstmaten waren symptomen van depressie, angst, cancer worry significant lager op beide meetmomenten in de interventie arm. Self-efficacy was significant hoger. Kwaliteit van leven was significant hoger in vergelijking met CAU op T2 maar niet op T1. De tevredenheid met de behandeling was hoog (7.4/10, N = 36) en 94% van de deelnemers zou de interventie aanbevelen aan andere darmkanker patiënten. Resultaten over kosteneffectiviteit zijn nog niet beschikbaar.
In deze studie bleken minder patiënten met darmkanker ernstige emotionele problemen te ervaren dan op basis van eerder onderzoek werd verwacht. Ook was er in deze groep weinig bereidheid om mee te doen aan wetenschappelijk onderzoek naar het ontwikkelen van een psychologische behandeling voor deze groep. De patiënten die wel meededen aan het onderzoek bleken ernstige emotionele problematiek te ervaren. Voor hun was de gecombineerde online en face-to-face behandeling effectief in vergelijking met een controlegroep die niet werd behandeld. Voor het merendeel van de patiënten met darmkanker is een dergelijke psychologische behandeling niet nodig en lijken goedkopere laagdrempelige websites met psycho-educatie voldoende ondersteuning te bieden.
(Klinische) relevantie
Op dit moment ontbreekt in de zorg voor patiënten met colorectaalkanker een evidence-based behandeling voor psychologische distress na het einde van de curatieve behandeling. Deze studie kan deze lacune opheffen en daarmee de kwaliteit van leven van patiënten met colorectaalkanker verbeteren.
Translatie/ implementatie
Dit project is veelbelovend voor het promoten van evidence-based psychologische behandelingen. Wanneer de effectiviteit in het reduceren van distress is aangetoond, kan de CORRECT interventie in de toekomst worden geïmplementeerd in de psychosociale zorg.
Publicaties
Braamse et al. (2016). A randomized clinical trial on the effectiveness of an intervention to treat psychological distress and improve quality of life after autologous stem cell transplantation. Annals of Hematolology. - publicatie openen
Sarah Döking, Saskia Spillekom-van Koulil, Belinda Thewes, Annemarie M.J. Braamse, José A.E. Custers, Judith B. Prins. Combined Face-to-Face and Online Cognitive-Behavioral Therapy for High Distress of Colorectal Cancer Survivors: A Case Study. Cognitive and Behavioral Practice. 2021; 8(1):107-123. doi.org/10.1016/j.cbpra.2020.06.008. Leermakers L, Döking S, Thewes B, Braamse AMJ, Gielissen MFM, de Wilt JHW, Collette EH, Dekker J, Prins JB. Study protocol of the CORRECT multicenter trial: the efficacy of blended cognitive behavioral therapy for reducing psychological distress in colorectal cancer survivors. BMC Cancer. 2018 Jul 18;18(1):748. doi: 10.1186/s12885-018-4645-6. PMID: 30021555; PMCID: PMC6052704.