Introductie
Pijn is een veel voorkomend maar slecht onderkend probleem bij mensen die kanker overleven (cancer survivors). Afhankelijk van de ziektefase heeft 33-64% van alle cancer survivors last van pijn. Een belangrijke oorzaak van pijn bij deze doelgroep is chemotherapie-geïnduceerde perifere neuropathie (CIPN). CIPN ontstaat door zenuwschade en uit zich vooral als stekende/brandende pijn, tintelingen en doofheid in de tenen en/of vingers, die zich soms naar de benen en armen verspreidt. CIPN wordt chronisch – houdt 6 maanden of langer na het stoppen met chemotherapie aan - bij ongeveer 30% van alle mensen behandeld met chemotherapie. De meerderheid van deze mensen heeft last van pijn. Omdat CIPN ontstaat door chemotherapeutische middelen die bij verschillende tumoren worden ingezet, komt CIPN voor in verschillende patiëntengroepen waaronder patiënten met darmkanker, longkanker en borstkanker. CIPN, en vooral pijnlijke CIPN, heeft een grote, negatieve invloed op kwaliteit van leven. Mensen ervaren beperkingen tot wel 11 jaar na afloop van chemotherapie bij dagelijkse activiteiten als aankleden, wandelen, slapen, en werken. CIPN kan slecht worden behandeld met medicatie. Een ander groot probleem is dat er nog geen bewezen effectieve behandelingen bestaan die mensen kunnen helpen om te leren omgaan met de klachten en helpen kwaliteit van leven te verbeteren. QLIPP-CIPN draagt via de ontwikkeling van een online psychologische behandeling direct bij aan het leren omgaan met de klachten en de verbetering van kwaliteit van leven in een grote groep cancer survivors voor wie geen hulp voorhanden is.
Doel studie
Het doel van de studie is om de effectiviteit van een online psychologische zelfhulpinterventie op basis van ACT te testen met begeleiding van een therapeut, in een Randomized Controlled Trial (RCT) en vergeleken met een treatment as usual controle conditie (TAU), om de kwaliteit van leven te verbeteren bij volwassen kankerpatiënten met aanhoudende pijnlijke CIPN-symptomen (minstens 3 maanden), die de chemotherapiebehandeling ten minste 6 maanden geleden heeft gestaakt. Ook wordt onderzocht voor wie de ACT-interventie het meest effectief is, en of een niet-begeleide versie van de interventie even effectief kan zijn als een begeleide versie.
Vraagstelling/ hypotheses
Is een online zelfhulp psychologische behandeling met begeleiding door een therapeut – in vergelijking met een wachtlijstconditie - effectief voor het verbeteren van kwaliteit van leven bij volwassen cancer survivors die last hebben van chronische, pijnlijke CIPN?
Methode
De eerste stap beslaat de patiëntgerichte ontwikkeling van de online ACT behandeling. Naast patiënten zullen representanten van patiëntenverenigingen, behandelaren zoals oncologen en medisch/klinisch psychologen, en eHealth/implementatie experts gevraagd worden mee te werken. Betrokkenen wordt gevraagd naar ervaringen met pijnlijke CIPN en behoeften rondom een online behandelprogramma. Ook testen ze verschillende papieren en online versies van de behandeling. In de tweede stap voer we een RCT uit om de effecten van de online ACT-behandeling te toetsen. Er zullen 146 cancer survivors geworven worden via patiëntenorganisaties, oncologen, en de PROFILES-registratie waarin patiënten met pijnlijke CIPN deelnemen aan lopende onderzoeken. Deelname is mogelijk wanneer men 18 jaar of ouder is, minstens 3 maanden matige tot ernstige pijn heeft door CIPN, en de chemotherapie 6 maanden of langer geleden gestopt is. Deelnemers zullen worden ingedeeld in één van twee groepen. De eerste groep ontvangt direct een online ACT-behandeling (genaamd 'Omarm Pijn') die uit 6 modules bestaat, terwijl de tweede groep op een wachtlijst staat en gangbare behandelingen (bv. pijnmedicatie) ontvangt. Vragenlijsten worden door beide groepen online ingevuld. Dit gebeurt zowel voor, tijdens, als na afloop (zowel direct na afloop als 3 en 6 maanden later) van de online ACT-behandeling. Na het invullen van de nameting 3 maanden na het einde van de interventie mogen de deelnemers op de wachtlijst de online ACT-behandeling 'Omarm Pijn' volgen, zonder email begeleiding door een therapeut. Uitkomstmaten zoals de belemmering bij dagelijks activiteiten, pijnintensiteit, ernst van CIPN symptomen, stemmings- en slaapproblemen zullen geanalyseerd worden. Aanvullende interviews met een subgroep van de deelnemers zullen ons een meer diepgaand inzicht geven in de effecten van de behandeling.
(Klinische) relevantie
QLIPP-CIPN levert een laagdrempelige online psychologische behandeling op, toegespitst op de behoeften van cancer survivors met pijnlijke CIPN. Ook levert dit project kennis op over specifieke patiëntengroepen voor wie de online behandeling juist meer of minder effectief is, en wordt bekeken of een versie van de behandeling zonder begeleiding even effectief kan zijn als een versie met begeleiding. De behandeling kan in de toekomst mogelijk worden uitgebreid naar alle cancer survivors met chronische pijn.
Translatie/ implementatie
De ontwikkeling van de online ACT-behandeling gebeurt in volledige samenspraak met cancer survivors en andere belanghebbenden, onder wie eHealth implementatie experts van het Integraal Kankercentrum Nederland en het online informatieplatform kankerNL (geiniteerd door KWF en IKNL), zorgverleners en representanten van patiëntenorganisaties. De betrokken experts van IKNL en kankerNL ontwikkelen een online platform waar online interventies voor kankerpatiënten in de toekomst kunnen worden aangeboden. Deze experts ontwikkelen de interventie mee vanaf de start, om zo aan alle randvoorwaarden te voldoen die nodig zijn om na afloop van het project – wanneer succesvol – de interventie via dit platform rechtstreeks toegankelijk te maken voor patiënten.
