Adherence Makes Perfect: verbeteren van de naleving van stappen uit de STIMEDIC stoppen

Introductie

Roken is de belangrijkste oorzaak van niet overdraagbare ziekten zoals kanker. Een effectieve interventie om rokers te helpen te stoppen is het geven van stopadvies door zorgverleners in de huisartsenpraktijk, vaak verzorgd door de praktijkondersteuner. In Nederland zijn verschillende evidence-based stoppen met roken richtlijnen beschikbaar. De STIMEDIC richtlijn is de meest recent geïmplementeerde methode om rokers te helpen te stoppen, maar richtlijn adherence is nog suboptimaal. Het is van belang individuele praktijkondersteuners te ondersteunen en motiveren hun richtlijn adherence te optimaliseren. Dit kan door middel van een online computer tailoring programma, wat aan praktijkondersteuners een computergestuurd persoonlijk advies verstrekt, dat is afgestemd op hun individuele eigenschappen en cognities. Computer tailoring is een techniek welke effectief is gebleken in het veranderen van gezondheid-gerelateerd gedrag, zoals roken en bewegen, maar nog niet eerder is toegepast om richtlijn-adherence te optimaliseren.

Doel studie

Het ontwikkelen en testen van een online computer tailoring programma te verbetering van de naleving van evidencebased stoppen met roken richtlijnen door praktijkondersteuners in de huisartsenpraktijk. Het programma wordt zowel op effectiviteit als kosteneffectiviteit getoetst, op korte (6 maanden na de voormeting) en lange termijn (12 maanden na de voormeting). De primaire uitkomstmaat is naleving van de stappen van de richtlijn door praktijkondersteuners. Als secundaire uitkomstmaat wordt gekeken naar het rookgedrag van rokers die door de praktijkondersteuners worden begeleid. Zowel tijdens de voormeting als de nameting wordt puntprevalentie abstinentie gemeten onder rokers.

Vraagstelling/ hypotheses

Wat is het effect van het online computer tailoring programma op de naleving van evidence-based stoppen met roken richtlijnen zoals de STIMEDIC door praktijkondersteuners? De verwachting is dat verbeterde naleving van deze evidence-based richtlijnen leidt tot verhoogde kwaliteit van stoppen met roken zorg in de huisartsenpraktijk. Dit zou kunnen leiden tot effectievere stoppogingen onder rokers die worden begeleid door praktijkondersteuners.

(Klinische) relevantie

Evidence-based stoppen met roken richtlijnen zijn een effectieve manier om rokers te helpen te stoppen, maar richtlijn adherence is vaak suboptimaal. Dit geldt ook voor STIMEDIC adherence onder Nederlandse praktijkondersteuners. Het verbeteren van richtlijn adherence zal leiden tot een toename van het aantal succesvolle stoppers en van de (kosten) effectiviteit van richtlijnen zoals de STIMEDIC richtlijn.

Translatie/ implementatie

Door middel van interviews en een vragenlijstonderzoek zijn faciliterende en hinderende factoren ten aanzien van richtlijn adherence onder praktijkondersteuners geïnventariseerd en deze zijn meegenomen in de ontwikkeling van het online computer tailoring programma. In januari 2016 is een gerandomiseerd onderzoek gestart om vast te kunnen stellen of blootstelling aan de ontwikkelde e-learning interventie inderdaad leidt tot verbeterde naleving van de richtlijnen. Indien (kosten-)effectief zullen mogelijkheden geëxploreerd worden om het programma op grote schaal en mogelijk in andere sectoren binnen de gezondheidszorg te implementeren.

---

Publicaties

de Ruijter, D. et al. (2016). Web-based computer-tailoring for practice nurses aimed to improve smoking cessation guideline adherence: A study protocol for a randomized controlled effectiveness trial. Contemp Clin Trials, 48, 125- 132. doi:10.1016/j. cct.2016.04.007

de Ruijter, D. et. al. (2017). Dutch practice nurses’ adherence to evidence-based smoking cessation treatment guidelines. Fam Pract. doi:10.1093/fampra/cmx039

de Ruijter, D. et. al. (2017). Understanding Dutch practice nurses’ adherence to evidence-based smoking cessation guidelines and their needs for web-based adherence support: results from semistructured interviews. BMJ Open, 7(3), e014154. doi:10.1136/bmjopen-2016-014154

de Ruijter D, Candel M, Smit ES, de Vries H, Hoving C. The Effectiveness of a Computer-Tailored E-Learning Program for Practice Nurses to Improve Their Adherence to Smoking Cessation Counseling Guidelines: Randomized Controlled Trial. J Med Internet Res. 2018 May 22;20(5):e193. doi: 10.2196/jmir.9276. PMID: 29789278; PMCID: PMC5989061.

de Ruijter D, Hoving C, Evers S, Hudales R, de Vries H, Smit E. An economic evaluation of a computer-tailored e-learning program to promote smoking cessation counseling guideline adherence among practice nurses. Patient Educ Couns. 2019 Oct;102(10):1802-1811. doi: 10.1016/j.pec.2019.07.015. Epub 2019 Jul 30. PMID: 31395391.