Introductie
Tijdens slecht-nieuwsgesprekken ontvangen patiënten informatie over de diagnose, maar eveneens over prognose, behandelmogelijkheden en de gevolgen daarvan. Deze informatie helpt patiënten doordat het onzekerheid wegneemt, om zich voor te kunnen bereiden op wat komen gaat en om weloverwogen beslissingen te kunnen nemen. Helaas vergeten patiënten met kanker ongeveer de helft van de informatie die hen verteld wordt tijdens een consult met de arts. Tijdens het slecht-nieuwsgesprek ervaren patiënten vaak heftige emoties, die gepaard gaan met een lichamelijke, psychofysiologische stressrespons. De vraag is of het herinneren van informatie gerelateerd is aan deze psychofysiologische stressrespons. Er zijn aanwijzingen dat een ‘affectieve communicatiestijl’ zou leiden tot een vermindering in emotionele stress bij de patiënt. In dat geval kan de manier waarop de arts met de emoties van de patiënt omgaat de mate van psychofysiologische stress beïnvloeden en dus mogelijk (indirect) invloed uitoefenen op de mate waarin patiënten informatie uit het gesprek kunnen herinneren.
Doel studie
Het verkrijgen van inzicht in de stressrespons waarmee patiënten reageren op slecht nieuws, de samenhang tussen deze stressrespons en het herinneren van informatie en de invloed die de arts hierop kan uitoefenen. Dit project is opgebouwd uit een aantal opeenvolgende experimentele studies, waarin de communicatie tussen arts en patiënt in oncologische slecht-nieuwsgesprekken onderzocht wordt.
Vraagstelling/ hypotheses
- Is er een relatie tussen de mate van psychofysiologische stress die patiënten ervaren tijdens het slecht-nieuwsgesprek en de mate waarin patiënten informatie kunnen herinneren?
- Kan de manier waarop de arts met de emoties van de patiënt omgaat invloed uitoefenen op de mate van psychofysiologische stress die de patiënt ervaart en de mate waarin patiënten informatie uit het gesprek kunnen herinneren?
(Klinische) relevantie
Het beschikken over voldoende informatie is van belang voor patiënten met kanker, omdat patiënten daardoor minder onzekerheid en angst ervaren, beter in staat zijn om (behandel)adviezen op te volgen en om weloverwogen beslissingen te nemen. Dit is van toenemend belang, aangezien het aantal behandelopties voor patiënten met kanker en de levensduur stijgt.
Translatie/ implementatie
Inzicht in de relaties tussen het ontvangen van slecht nieuws, de psychofysiologische stressrespons, de mate van herinnering van informatie en de manier waarop een arts de mate van stress en herinnering zou kunnen beïnvloeden, kan als leidraad dienen bij het verbeteren van het onderwijs in communicatievaardigheden aan artsen in opleiding.
Publicaties
Visser LNC, Tollenaar MS, Bosch JA, van Doornen LJP, de Haes HCJM, Smets EMA. Are psychophysiological arousal and self-reported
7.2
emotional stress during an oncological consultation related to memory of medical information? An experimental study. Stress. 2017;20:86-94. Medendorp NM, Visser LNC, Hillen MA, de Haes JCJM, Smets EMA. How oncologists’ communication improves (analogue) patients’ recall of information. A randomized video-vignettes study. Patient Educ Couns. 2017;100:133844. Visser LNC, Tollenaar MS, de Haes HCJM, Smets EMA. The value of physicians’ affect-oriented communication for patients’ recall of information. Patient Educ and Couns. In press. https://doi.org/10.1016/j.pec.2017.06.005 Visser LNC, Tollenaar MS, Van Doornen LJP, De Haes HCJM, Smets EMA. Does silence speak louder than words? The impact of oncologists’ emotion-oriented communication on (analogue) patients’ information recall and emotional stress. Submitted for publication.