Vermoeidheid is het meest gerapporteerde symptoom door mensen met een hersentumor. Eén derde van de patiënten heeft tot jaren na de behandeling last van ernstige vermoeidheid. Dit heeft een grote negatieve impact op de kwaliteit van leven. Hersentumoren kunnen vaak nog steeds niet genezen worden en daarom is het belangrijk om oog te hebben voor de kwaliteit van leven en de klachten die patiënten zelf rapporteren. Cognitieve gedragstherapie gericht op vermoeidheid is effectief gebleken in patiëntenpopulaties met bijvoorbeeld borstkanker of MS. Blended Cognitieve Gedragstherapie (BCGT) bestaat uit een een combinatie van gesprekken met een therapeut en internetmodules gericht op de gedachten en het gedrag door vermoeidheid. Het 'GRIP op vermoeidheid' programma is speciaal voor patiënten met een hersentumor ontworpen en zou vermoeidheid mogelijk effectief kunnen behandelen.
Doel studie
Wij onderzoeken of BCGT (en het 'GRIP op vermoeidheid' programma specifiek) effectief ernstige vermoeidheid kan behandelen in patiënten met een primaire hersentumor in vergelijking tot reguliere zorg.
Vraagstelling/ hypotheses
Wij voorspellen dat BCGT effectief vermoeidheid kan behandelen bij patiënten met een hersentumor. We verwachten dat de kwaliteit van leven toe neemt en dat patiënten minder last hebben van onder andere somberheid, angst, functionele beperkingen en cognitieve klachten. Verder onderzoeken we of er bepaalde kenmerken van patiënten of de hersenscan, het cognitief functioneren of bloedmarkers kunnen voorspellen bij wie de behandeling effectief is, zodat patiënten niet onnodig behandeld hoeven te worden.
Methode
Dit onderzoek is een gerandomiseerd gecontroleerd klinisch onderzoek in het Amsterdam UMC, locatie VUmc. Patiënten loten voor de interventie groep of zorg volgens de geldende standaard. De interventie duurt twaalf weken en bestaat uit vijf (video)gesprekken met een therapeut en online gepersonaliseerde behandelmodules. Voor de behandeling, na de behandeling en tien weken later vindt een meetmoment plaats met vragenlijsten, neuropsychologisch onderzoek, neurologisch onderzoek, labafname voor biobank, een MRI en magnetoencefalografie. Patiënten in de controle groep staan op een wachtlijst en kunnen na het laatste meetmoment de behandeling alsnog volgen. Er zullen maximaal honderd patiënten mee doen met een klinsche stabiele primaire hersentumor en ernstige vermoeidheid (CIS20 vragenlijst, subschaal subjectieve vermoeidheid ≥ 35). Dit onderzoek heeft een Bayesiaanse opzet, wat betekent dat er regelmatig interim analyses worden gedaan. Als de interventie bij een interim analyse effectief of juist futiel blijkt, zal het onderzoek worden beëindigd.
(Klinische) relevantie
Vermoeidheid is het meest voorkomende symptoom waar patiënten met een hersentumor last van hebben. Dit beïnvloedt de kwaliteit van leven in negatieve zin. Tot op heden is er geen evidence-based of algemeen geaccepteerde behandeling voor vermoeidheid voor patiënten met een hersentumor. Als het 'GRIP op vermoeidheid' programma effectief blijkt in het verminderen van de vermoeidheid, dan kunnen we in de toekomst deze patiënten een behandeling bieden.
Translatie/ implementatie
Indien de interventie effectief blijkt te zijn, kan de behandeling geïmplementeerd worden in de zorg voor deze patiënten.