Psychologische distress in partners van kankerpatiënten: effectiviteit van een online zelfhulpinterventie

Introductie

Kanker is een ingrijpende ziekte, niet alleen voor de persoon die erdoor wordt getroffen, maar ook voor zijn of haar naasten. De laatste jaren wordt daarom steeds meer aandacht besteed aan wat kanker voor hen betekent. Veel partners worstelen met klachten als somberheid, vermoeidheid, slaapproblemen, angst of zij hebben moeite om de ziekte van de partner te accepteren. Ondanks deze problematiek, is het hulpaanbod voor partners van mensen met kanker nog beperkt. Bestaande begeleidingsprogramma’s zijn vaak gericht op de familie of het koppel (echtpaar) als geheel. Bovendien gaat het dan meestal om het welbevinden van de kankerpatiënt. Hierdoor is er minder ruimte voor de specifieke behoeften van de partner. De Universiteit Twente heeft de online interventie ‘Hou­vast, voor elkaar’ ontwikkeld, die gebaseerd is op principes van Acceptance and Commitment Therapie, Mindfulness en zelfcompassie.

Doel studie

In de komende tijd wordt de (kosten)effectiviteit van de cursus ‘Houvast, voor elkaar’ onderzocht in een gerandomi­seerd gecontroleerd onderzoek. In het onderzoek vergelijken we deelnemersgroepen die verschillende versies van de cursus ‘Houvast, van elkaar’ (persoonlijke feedback versus automatisch aangemaakte feedback) volgen met elkaar en met een deelnemersgroep die tijdelijk op een wachtlijst staat. Daarnaast willen we inzicht krijgen in mogelijke deter­minanten die effect kunnen hebben op de uitkomsten van de interventie zoals demografische, ziekte­gerelateerde en psychologische factoren.

Vraagstelling/ hypotheses

Leidt deelname aan de interventie met en zonder persoonlijke feedback tot een significante afname van psycholo­gische distress in vergelijking met een wachtlijstcontrolegroep, blijven de effecten van de interventie behouden 6 tot 12 maanden na de start aan de interventie, worden de effecten van de interventie met en zonder persoonlijke begeleiding gemedieerd door de theoretisch werkzame componenten van de interventie, zijn er determinanten die effect kunnen hebben op de uitkomsten van de interventie?

(Klinische) relevantie

In toenemende mate blijkt dat psychische klachten en stoornissen niet alleen voor kunnen komen bij kankerpatiënten maar ook bij hun partners. Partners leveren een belangrijke bijdrage aan de dagelijkse informele zorg voor kankerpa­tiënten. De aanwezigheid van psychische klachten heeft invloed op de kwaliteit van leven van de partners maar kan ook de mantelzorg en genezing van de patiënt negatief beïnvloeden. Het is dus belangrijk dat er ook aandacht wordt besteedt aan de partners.

Translatie/ implementatie

Als de online interventie ‘Houvast, voor elkaar’ effectief blijkt te zijn (afname van psychologische distress bij partners van kankerpatiënten), zal de online interventie landelijk geïmplementeerd worden. We verwachten dat ziekenhuizen en andere gezondheidscentra met een focus op psychosociale oncologie geïnteresseerd zijn om partners van kanker­patiënten op deze toegankelijke interventie te wijzen.