Introductie
Patiëntgerichte communicatie waarbij zorgverleners de communicatie afstemmen op de individuele patiënt, neemt een steeds belangrijkere rol in binnen de
oncologische zorg. Consulten waarbij het patiëntperspectief wordt meegenomen, vragen zowel om meer communicatiecompetenties van de zorgverlener
als een meer actieve en participerende rol van patiënten. De input van patiënten met kanker blijkt echter vaak nog gering. Vooral oudere patiënten uiten hun
behoeften en wensen zelden of weinig expliciet. Zorgverleners zijn vanuit hun
professie verantwoordelijk voor de interactie waardoor interventies zich meestal
specifiek richten op zorgverleners. Patiënten hebben ook een aandeel; wanneer zij hun verhaal vertellen, gevoelens en
zorgen uiten en vragen stellen kan de communicatie tijdens het consult beter op de patiënt worden afgestemd. Beide
hebben dan ook baat bij een training wanneer patiënten leren zich meer actief op te stellen en oncologische zorgverleners deze rol accepteren en faciliteren.
Doel studie
In dit project wordt de online communicatietraining LUISTERTIJD ontwikkeld, geëvalueerd en geïmplementeerd. LUISTERTIJD beoogt 1) het vergroten van de communicatievaardigheden van oudere patiënten met kanker zodat beter
naar hen geluisterd wordt; 2) het bieden van een mogelijkheid om een audio-opname van een vervolgconsult op een
afgesloten deel (eigen account) van de website te uploaden om later (met naaste) in eigen tijd naar te luisteren; 3)
het consult luister bij te zetten doordat patiënten communicatief en inhoudelijk beter voorbereid het consult ingaan.
Om LUISTERTIJD succesvol te implementeren, worden zorgverleners voorbereid op de communicatie met de actiever
participerende, oudere patiënt met kanker
Vraagstelling/ hypotheses
LUISTERTIJD wordt ontwikkeld op basis van de verwachtingen, behoeften en ervaren belemmeringen ten aanzien van
communicatie door oudere patiënten met kanker, en praktische haalbaarheid volgens oncologische zorgverleners (artsen, verpleegkundigen). LUISTERTIJD beoogt patiënten door middel van videovoorbeelden van goede communicatie
afgestemd op hun actuele communicatiebehoeften (modelling) eenvoudig toepasbare communicatievaardigheden
aan te leren om hun participatie tijdens vervolgconsulten te verhogen en daarmee meer patiëntgericht te maken
(Klinische) relevantie
Nieuwe technologische ontwikkelingen, zoals online interventies of educatie, gaan een steeds grotere rol spelen in de
gezondheidszorg, temeer omdat online hulpmiddelen het mogelijk maken om informatie te personaliseren, ’op maat
te maken’. De wetenschappelijke kennis die met dit project wordt verkregen, zal bijdragen aan het verbeteren van de
communicatie tussen (oncologische) zorgverleners en patiënten, en zelfzorg van patiënten verhogen.
Translatie/ implementatie
Aan het eind van het project zal LUISTERTIJD openbaar toegankelijk zijn voor alle (ex)kanker patiënten en oncologische
zorgverleners. Voorafgaand aan de implementatie zullen de onderzoeksresultaten worden geanalyseerd en wanneer
daar aanleiding voor is zal de inhoud en/of vorm van LUISTERTIJD nogmaals worden aangepast.
Publicaties
ListeningTime: participatory development of a
web-based preparatory communication tool for elderly cancer patients and their healthcare providers. Internet Interv. 2017; 9: 51-56 Patient participation during oncological encounters: barriers and need for supportive interventions experienced
by elderly cancer patients. Patient Educ Couns. 2017; doi: 101.1016/j.
pec.2017.06.009 [epub ahead of print] Noordman, J., Driesenaar, J.A., Bruinessen, I.R. van, Portielje, J., Dulmen, S. van. Evaluation and implementation of ListeningTime; a web-based preparatory communication tool for elderly patients with cancer and their healthcare providers. JMIR Cancer: 2019, 5((1):e11556)
