BeMind: (online) Mindfulness-based Cognitieve Therapie bij kanker

Introductie

Mindfulness kan helpen om psychische klachten bij kanker te verminderen. Omdat de absolute prevalentie van mensen die moeten leven met de gevolgen van kanker de komende jaren stijgt, is ook een stijging te verwachten in de hoeveelheid mensen die behoefte heeft aan psychologische ondersteuning en begeleiding bij hun ziekte. Effectieve en breed beschikbare middelen zijn daarom nodig. Door mindfulness online aan te bieden kan het breder beschikbaar worden en toegankelijker voor patiënten die bijvoorbeeld wegens hun ziekte minder mobiel zijn. Het aanbieden van online mindfulness voor kankerpatiënten met psychische klachten is echter minder goed onderzocht dan mindfulness in groepsvorm voor deze doelgroep.

Doel studie

Onderzoeken wat de effectiviteit is van (online) Mindfulness Based Cognitieve Therapy (MBCT) ten opzichte van gebruikelijke zorg voor kankerpatiënten met psychische klachten. Patiënten werden gescreend met de Hospital Anxiety and Depression Scale (HADS). Patiënten moesten een HADS hebben hoger dan 11 en mochten niet eerder een mindfulness-interventie hebben gehad. Tevens moest psychofarmaca-gebruik drie maanden stabiel zijn en mocht er geen sprake zijn van ernstige psychiatrische comorbiditeit. Patiënten werden vervolgens geloot naar online MBCT, groepsMBCT of gebruikelijke zorg. Na 3 maanden werden patiënten in de laatste groep opnieuw geloot. Gebruikelijke zorg bestond uit alles wat de patiënt wenste, behalve een mindfulness-interventie.

Vraagstelling/ hypotheses

De primaire vraagstelling is “Wat is de effectiviteit van (online) MBCT ten opzichte van gebruikelijke zorg qua vermindering van psychische klachten?”. De primaire uitkomstmaat is de HADS. Onze hypothese is dat beide interventies effectief zijn ten opzichte van gebruikelijke zorg. Daarnaast wordt de vraag onderzocht welke vorm van mindfulness het beste werkt voor welke patiënt.

(Klinische) relevantie

Het aantal mensen dat leeft met de gevolgen van kanker wordt steeds groter. Er is daarom ook een stijging te verwachten in de vraag naar psychosociale begeleiding en ondersteuning bij kanker. Mindfulness kan hierin een belangrijke en effectieve aanvulling op het bestaande psychosociale behandelaanbod zijn. Het online aanbieden van mindfulness vergroot daarnaast de potentiële toepassingsmogelijkheden en het vergroot het bereik van deze vorm van psychosociale ondersteuning bij kanker.

Translatie/ implementatie

Omdat de druk om efficiënt te werken in de gezondheidszorg steeds hoger wordt, vraagt dit om nieuwe, breed beschikbare middelen die naast klinisch effectief ook kosteneffectief zijn. Informatie over zowel de klinische- als kosteneffectiviteit van mindfulness kan een belangrijke aanleiding zijn voor zorgverzekeraars om mindfulness voor kankerpatiënten met psychische klachten op te nemen in de basisverzekering, wat de zorg voor deze patiënten alleen maar toegankelijker maakt.

---

Publicaties

Compen, F. et al. (2015). Study protocol of a multicenter randomized controlled trial comparing the effectiveness of group and individual internet-based Mindfulness-Based Cognitive Therapy with treatment as usual in reducing psychological distress in cancer patients: the BeMind study. BMC Psychology, 3(1), 27.