Introductie
Als een moeder of vader kanker heeft is, dit ingrijpend voor het hele gezin. De diagnose, behandeling en onzekerheid over de toekomst kunnen zorgen voor een hoge emotionele belasting en stress. Dit kan gevolgen hebben voor het welzijn van de verschillende gezinsleden. Een deel van de ouders en kinderen ontwikkelt emotionele of psychische problemen als één van de ouders kanker heeft. Hoe elk gezinslid zich aanpast is een uitkomst van meerdere individuele- en gezinsfactoren die elkaar wederzijds beïnvloeden. Er is echter nog weinig bekend over de rol die deze factoren in het aanpassingsproces spelen. Meer kennis hierover kan bijdragen aan een betere ondersteuning van gezinnen.
Doel studie
Het doel van het onderzoek is het inzicht verkrijgen in de aanpassing en het welzijn van de verschillende gezinsleden, op het gebied van kwaliteit van leven, posttraumatische stress reacties, en tevredenheid met het leven. Daarnaast willen we met het onderzoek in kaart brengen welke factoren gerelateerd zijn aan deze aanpassing. Er wordt gekeken naar factoren op individueel niveau (zoals negatieve gedachten en emotieregulatie) en factoren op gezinsniveau (zoals communicatie en opvoeding). Het onderzoek richt zich op gezinnen met kinderen in de leeftijd van 0 tot 18 jaar waarin één van de ouders kanker heeft. Kinderen zelf worden actief betrokken bij het onderzoek; zowel ouders als kinderen (vanaf 8 jaar) vullen vragenlijsten in.
Vraagstelling/ hypotheses
De twee overkoepelende onderzoeksvragen zijn: 1) In hoeverre hangen individuele factoren bij het kind (bijv. emotieregulatie) en de visie van kinderen op gezinsfactoren (bijv. communicatie) samen met de aanpassing van kinderen, de ouder met kanker, en de gezonde ouder? 2) In hoeverre hangen individuele factoren bij de ouder (bijv. emotieregulatie) en de visie van ouders op gezinsfactoren (bijv. communicatie) samen met de aanpassing van kinderen, de ouder met kanker, en de gezonde ouder?
De hypothese is dat de aanpassing van kinderen en ouders, in termen van kwaliteit van leven, tevredenheid met het leven, en posttraumatische stress, samenhangt met hun eigen beoordeling van individuele factoren en gezinsfactoren, maar ook met de manier waarop de andere gezinsleden de individuele- en gezinsfactoren beoordelen.
(Klinische) relevantie
Er is nog weinig kennis over individuele- en gezinsfactoren die een rol spelen bij het aanpassingsproces van gezinsleden als één van de ouders kanker heeft. Die kennis is belangrijk, onder andere voor de ontwikkeling van interventies die ouders en kinderen helpen om zich aan te passen aan de nieuwe situatie.
Translatie/ implementatie
De resultaten van het onderzoek kunnen worden gebruikt om de ondersteuning aan gezinnen te verbeteren. Binnen het onderzoek wordt een (digitaal beschikbaar) boek voor gezinnen ontwikkeld, dat kan dienen als een toegankelijke zelfhulpmethode. Het boek bevat informatie die het gezin kan helpen zich voor te bereiden op wat komen gaat en biedt handvatten om binnen het gezin over de ziekte te communiceren.
Publicaties
Verkaik, D., Spuij, M., Mooren, T., van Baar, A. L., Kappeyne van de Coppello, C., & Boelen, P. A. (2016). Aanpassing in het gezin als een ouder kanker heeft: Over intra-en interpersoonlijke processen en het belang van voorbereid zijn. Kinder en Jeugdpsychotherapie, 43(3), 31-48.
