“Dan neem ik dit stukje over”: de essentie van het multidisciplinair overleg.

Online zie ik hen aan tafel zitten: Kim, AYA-verpleegkundige en Suzanne, medisch oncoloog met speciale aandacht voor AYA-patiënten.
Het vertrouwen in elkaar spat van mijn scherm af. Ik realiseerde mij dat zij beiden de kunst verstaan om gezamenlijk  persoonsgerichte zorg te verlenen aan ‘hun’ beider patiënten, omdat Kim en Suzanne vanuit de eigen rol of functie elkaar respecteren en aanvullen. Vertrouwend op de expertise van de ander, kunnen zij sommige zorg-aspecten van elkaar overnemen, zo dat de patiënt de zorg als een geheel blijft ervaren.

Neem Guusje van 24 die ‘meer dood dan levend’ het ziekenhuis binnen kwam. In overleg met haar startte Suzanne chemotherapie op. Vanwege de zorgelijke situatie van Guusje, wilde Suzanne zo snel mogelijk anticiperen op de wijze waarop Guusje passende zorg zou kunnen ontvangen in de laatste levensfase, om te voorkomen dat medisch gezien acher de feiten aan gelopen zou gaan worden.

Met Kim sprak Guusje echter met geen woord over haar dood. Zij vertelde alles aan Kim over haar leven. ‘Later zien we dan wel’, zei Guusje steevast. Gaandeweg vond Kim het ingewikkelder worden om Guusje te vragen hoe zij de laatste fase van haar leven voor zich zag. Informatie die belangrijk was om tijdig de juiste zorg voor Guusje te kunnen starten. Het ging Kim aan het hart om Guusje haar hoop en levenslust te ontnemen met die vragen, om een domper te zetten op Guusjes levensvreugde. Kim bracht haar tweestrijd in het  AYA MDO in. Een haakje was dat Guusje in het nu leefde en ‘alles netjes achter wilde laten’. Dit in het AYA MDO gedeelde inzicht deed  Suzanne, in overleg met Kim, besluiten om dit stukje over te nemen. Als haar oncoloog vertrouwde Guusje haar immers ook. En Suzanne kon in haar rol en vanuit medisch oogpunt Guusje vertellen dat zij als team goed voor haar wilden blijven zorgen ook als de laatste fase aan ging breken. En zo gebeurde. Het gesprek met Suzanne verschafte Guusje inzicht dat het rust zou geven om Suzanne te vertellen over haar wensen. En om die tijdig in te zetten. Kim stond intussen Guusje verder bij door te luisteren naar en te anticperen op alles wat het leven Guusje nog te bieden had, want ‘nu is nu en ik leef’.

Met een andere patiënte van Suzanne en Kim ging het net andersom. Suzanne bracht op haar empatische wijze het slechte nieuws bij deze jonge vrouw, die haar stoïcijns bleef aankijken. Ze zei het zo erg voor de dokter te vinden dat die elke keer patiënten deze boodschap moet geven. In de gesprekken met Kim, brak de patiënte echter open. Kim had er bewust voor gekozen om niet de witte jas aan te trekken omdat dit als een rode lap zou kunnen werken voor de patiënte.

 ‘Ik ben niet achterlijk en ik weet dat ik dood ga, maar ik kan niet tegen dat softe gedoe’, zei de patiënte bozig. Om vervolgens heel lang en vaak van onder haar deken ‘kut’ te roepen in bijzijn van Kim. Een teken voor Kim dat de patiënte haar vertrouwde en zich kwetsbaar durfde op te stellen. Kim had de juiste tone of voice te pakken om met de patiënte te praten over haar leven en haar einde. Het mooiste was dat Suzanne op advies van Kim haar toon kon veranderen en de patiënte directer ging benaderen en daarbij haar witte jas aan hield. De patiënte voelde zich daar goed bij, ‘want nu konden er zaken worden gedaan voor als het einde kwam’.

Dat is het mooiste van ons vak zeggen Suzanne en Kim; dat we elke dag het verschil maken voor patiënten. En ja er is soms herbeleving, bijvoorbeeld als je de administratie doet. Dan helpt het dat je multidisciplinair werkt. Want door multidisciplinair  zorg je samen niet alleen voor de patiënt maar ook voor elkaar met ‘zuchten en koffie’.

Noot:

Kim Messelink is verpleegkundige bij de AYA-poli van het regionaal AYA-kenniscetrum Radboudumc;
Suzanne Kaal is medisch oncoloog, projectleider AYA-poli van het regionaal AYA-kenniscentrum Radboudumc, Nijmegen en bestuurslid st Nationaal AYA Zorgnetwerk.

Dr. Eveliene Manten-Horst is directeur bij het Nationaal AYA Zorgnetwerk.
Wilt u een bijdrage leveren door met uw team geinterviewd te worden door haar over integrale zorgverlening?
Neem dan contact op met redactie@nvpo.nl of e.manten-ayanationaal@iknl.nl