Integrale zorg: hoe geef je dat samen vorm en inhoud?

Wie is deze mens?
Marjolein, behandelend arts van Jasper, vindt het essentieel dat zij Jasper als méns leert kennen. Hoe staat hij in het leven? Wie is hij, wat kenmerkt hem?

Haar ervaring is dat patiënten ‘op hun paasbest’ en vol optimisme bij de dokter komen; ‘het gaat goed hè dokter’. Ze laten zich van hun beste kant zien. Ook Jasper. Maar klopt dat beeld wel? Wie is hij thuis en gaat het in zijn eigen omgeving wel zo goed als hij haar wil doen geloven?

Het kennen van de méns achter die patient is voor Marjolein van waarde om zorg en behandeling daarop af te kunnen stemmen, persoonsgericht. ‘Het is gemakkelijk het behandel-protocol tot het einde te volgen als de bloedwaarden het toelaten, maar help ik de patient daarmee? Hoe kom ik daar achter als ik maximaal 20 minuten heb en daarbinnnen de behandelingen en tumorgroei besproken moet hebben?’, vraagt Marjolein zich af.

Actieve bemoeizorg
Omwille van die ménsgerichte benadering vormt zij een team met een verpleegkundig specialist en met medisch maatschappelijk werk Michaela. Ieder teamlid luistert en observeert vanuit de eigen invalshoek. Maar het combineren van die observaties maken de méns Jasper ‘completer’. ‘Actieve bemoeizorg’ noemen zij hun team-aanpak onderling. Marjolein ontvangt door die werkwijze ‘haakjes’ van de verpleegkundig specialist en Michaela waardoor zij beter in staat is om met volle aandacht met Jasper te communiceren en de medische behandelingen op zijn wensen af te stemmen.

Uit overleg met Michaela blijkt dat het thuis toch niet zo goed gaat; Jasper wordt meer en meer bedlegerig en heeft hulp nodig. Met haar hebben Jasper en zijn vrouw het er over ‘dat er nog maar zo weinig van de mens die Jasper was, over is’. Zij groeien mentaal dan ook langzaam toe naar de laatste fase. En op consult bij Marjolein besluiten zij de chemo-behandelingen niet voort te zetten ook al is de scan rustig en zou volgens protocol een volgende gift gegeven kunnen worden. Het is hun wens dat Jasper niet nog meer mens-zijn moet gaan inleveren door nog meer chemo. Maar dat Jasper in zijn thuisomgeving zal kunnen sterven.

Meer waarde
In een gesprek nadat Jasper is overleden, vertelt zijn vrouw hoe waardevol zij en Jasper deze mensgerichte benadering ervaren hebben. Zorg en behandeling sloten nauwkeurig aan op wie Jasper was en hoe hij in het leven stond en het heeft haar geholpen in haar rouwverwerking. Deze integrale benadering leidt tot betere kwaliteit van leven van de mens met kanker en zijn naasten.

Voor de behandelaar is het toevoegen van perspectieven zeer helpend en van waarde om de mens achter de tumor te leren kennen en de medische behandelingen daarop af te stemmen. Hierdoor kan ook voorkomen worden dat de zorg fragmenteert. De aanpak vergroot bovendien het teamgevoel en het van meerwaarde zijn voor elkaar in de gezamenlijke zorg rondom de mens met kanker.

Elkaar kennen, van elkaars kunde op aan kunnen, elkaar regelmatig treffen op locatie om te sparren, elkaars cultuur verstaan en het semi-structureren van de team-aanpak, ondersteund door systemen, zijn factoren die bijdragen aan het succes van integrale zorg, ondervinden Marjolein en Michaela.

Dr. Marjolein Geurts (neuroloog, aandachtsgebied neuro-oncologie) en Michaela van der Veldt (medisch maatschappelijk werker) zijn beiden werkzaam in het Erasmus MC.

Dr. Eveliene Manten-Horst is directeur bij het Nationaal AYA ‘Jong & Kanker’ Zorgnetwerk. In deze rubriek gaat zij in gesprek met verschillende zorgprofessionals die samen vormgeven aan integrale zorg.

Wilt u een bijdrage aan deze rubriek leveren? Neem dan contact op met redactie@nvpo.nl.