Miranda Velthuis: Winnaar van de Hanneke de Haes NVPO Award 2023

Drie weken nadat Miranda de Hanneke de Haes Award uit handen van commissie voorzitter Eline Aukema in ontvangst mocht nemen, spreek ik met haar.

Nog steeds wat overdonderd door de laudatio, zit Miranda tegenover me.
Ze vertelt dat ze van niets wist. Tijdens het uitspreken van de lofrede, dacht zij dat het over een collega ging die ze het zo van harte gunde.
Pas toen haar naam genoemd werd aan het einde van de toespraak begon het haar te dagen. De award 2023 kwam haar toe. Toen pas zag zij ook haar man en zoon met bloemen staan.

Waarom Miranda de award toe is gekomen, staat onder dit interview te lezen in de laudatio tekst. Kort samengevat: Miranda initieert en werkt van af het eerste uur zeer hard en toegewijd aan het verbeteren van de psycho-oncologische zorg van mensen die leven met en na kanker. En stap voor stap worden er, mede door haar doorzettingsvermogen en verbindingskracht, krachtige resultaten geboekt op dat vlak.

Maar ik ben niet nieuwsgierig naar wat we zien dat Miranda kán, naar welke successen er op haar naam staan waardoor zij de Hanneke de Haes Award heeft ontvangen. Ik ben vooral benieuwd naar wie de méns Miranda ís die achter die successen schuilgaat. Ik wil graag weten wat haar drijft.
En zo ontstaat een mooi gesprek.
Bescheidenheid kenmerkt haar. Ze vertelt dat zij zich kan irriteren aan mensen die zichzelf op een voetstuk plaatsen. Het ontvangen van de award voelt voor haar dan ook wel een beetje ongemakkelijk, vooropgesteld dat de trots vooral overheerst. ‘O, zeker de award krijgen, vind ik een hele eer’, geeft ze aan. ‘En de waardering voor mijn werk is erg mooi en fijn maar ‘we doen het met elkaar en ik doe gewoon m’n best’, zegt ze. Dat werk doet ze met veel passie. De drive om het leven van mensen met en na kanker te willen kunnen verbeteren, komt voort uit gebeurtenissen uit haar privé-leven en uit wat zij als zorgverlener bij patiënten ervaren heeft. Ze hoorde en zag dat het anders moest. Dat niet de kanker maar de méns met die kanker en diens context centraal hoorden te staan in zorg en behandeling.

Haar uitgangspunt om de oncologische zorg te verbeteren is de vraag ‘Wie is die méns met kanker. Waar loopt die mens als patient tegen aan?’. Want, zo vertelt zij, ‘De patient is niet van ons als zorgverleners of beleidsmakers. De patiënt is van zichzelf’. Zorgverleners mogen een tijdje meelopen met de patiënt en hem professioneel ondersteunen in het omgaan met kanker en de gevolgen voor zijn leven. Maar dan hebben we wel te luisteren naar wat de patiënt wil. Het is goed om de zorgbehoeften ten aanzien van kwaliteit van leven in kaart te brengen en ‘getallen helpen’ om de zorg aan te kunnen passen. De Doneer Je Ervaring van de NFK is een prachtig instrument om op veel thema’s krachtig het patiënt-perspectief op te kunnen halen. Miranda is er voorstander van dat perspectief te verbinden met het verbeteren van zorg en behandeling. En de n=1 verhalen te vertalen naar het algemeen belang.

Oog voor de gevolgen van kanker en de behandelingen op het leven van de patient en ook op diens naaste, directe omgeving hebben haar specifieke aandacht.

Miranda gaat het verbeteren van de oncologische zorg waarin de tumor-zorg onlosmakelijk verbonden is met de kwaliteit van leven tijdens en na kanker of in het palliatieve traject, niet hard genoeg. De hiërarchie en eilandjes cultuur in de zorg helpen niet echt mee om dit te keren. Miranda heeft daar een fijngevoelige antenne voor. Aan de gesprekstafel met diverse beroepsgroepen zoekt zij daarom altijd naar gemeenschappelijke belangen. En om verbindingen mogelijk te maken, wijst zij er op dat de patient centraal staat en niet ieders eigen organisatie van zorg. Zo doende bewerkstelligt zij verbinding en samenwerking waarin ‘ieder de eigen expertise in kan brengen voor het gemeenschappelijke doel; het scheppen van voorwaarden voor het realiseren van de beste kwaliteit van leven voor de mens die leeft met en na kanker’.
Ze merkt langzaam maar zeker veranderingen. De tijd zit ook mee, de getallen geven immer aan dat er ook noodzaak is want mensen leven langer met kanker en er worden meer en meer onderzoeken gedaan die de issues blootleggen waar mensen tegen aanlopen. En daar moet wat mee gebeuren wil het systeem niet spaak lopen.

Miranda vindt dat voor iedere patient met kanker er gelijktijdig aandacht behoort te zijn voor het kunnen voorkomen van effecten van behandelingen, voor het laagdrempelig bereikbaar zijn van de best passende formele en informele zorg die goed georganiseerd en vindbaar is.
‘Het IZA is een versneller voor alle weerbarstige thema’s waar we al mee aan de slag waren’, zegt ze:
‘De concentratie van zorg en behandeling; de bekostiging, de informatie uitwisseling tussen systemen; de samenwerking tussen de diverse zorgverleners én patiëntenorganisaties door netwerkvorming en daarmee met het ophalen van kennis en kunde om de inhoud en de organisatie van zorg te verbeteren.
Digitale zorg en online zelf-management is niet de heilige graal maar kan, op maat en aanvullend, ingezet worden indien het passend is voor de individuele patiënt.’

Trots is Miranda op wat met partijen gezamenlijk inmiddels geïnitieerd is, zoals de samenwerking en netwerkvorming over de muren van het ziekenhuis, ook in de 1^e en 0^e lijn als doorontwikkeling na eerdere implementatie van de medisch specialistische revalidatie.

Zij wenst dat het niet bij initiatie blijft maar dat de ontwikkelingen duurzaam zullen beklijven omdat het de mens met kanker en zijn directe omgeving zo heel veel meer kwaliteit van leven biedt.

Integrale tekst van de laudatio uitgesproken tijdens het NVPO congres op 17 maart 2023 door Eline Aukema,

voorzitter van de Hanneke de Haes Award commissie

‘En dit jaar gaat de prijs naar iemand die zich vooral inzet op het gebied van organisatie van psycho-oncologische zorg. Iemand die zich al jaren met veel gedrevenheid inzet om de zorg voor gevolgen van kanker in Nederland voor mensen die leven met en na kanker te verbeteren. Iemand die alles weet van alle initiatieven die lopen en die fungeert als een spin in het web om goed initiatieven aan elkaar te verbinden om zo de zorg te verbeteren.

Het bestuur en de Hanneke de Haes commissie reikt dit jaar graag de prijs uit aan niemand minder dan Miranda Velthuis!

Ja lieve Miranda, kom maar even hier. We willen jou graag eens in het zonnetje zetten en laten weten dat deze vereniging bijzonder trots is op alles wat jij doet.

Je bent al jaren een heel harde werker in de psycho-oncologie. Iemand met enorme kennis op een zeer breed terrein. Een sterke verbinder tussen mensen/ initiatieven/netwerken en een verbinder tussen wetenschap/ kliniek en organisatie van zorg.

Ooit startte je als procesbegeleider voor verschillende richtlijnen en herzieningen van richtlijnen zoals het detecteren behoefte psychosociale zorg en oncologische revalidatie. Die laatste richtlijn gaf veel beweging in het veld kan ik me nog wel herinneren. Je zet je als senior adviseur binnen het team Kanker & Leven van IKNL al jaren in om de zorg voor gevolgen van kanker te verbeteren. En dit doe je op allerlei manieren, bijvoorbeeld door de oprichting van het LOPPSOZ, het landelijk overleg tussen de paramedische en psychosociale zorg. Jij bent daar een soort van wandelende encyclopedie en in dat overleg wordt heel duidelijk in hoeveel en in welke projecten jij eigenlijk allemaal kartrekker bent:

Van het organiseren van lokale 1^e lijnsnetwerken naar regionale oncologienetwerken; van een van de secretarissen van de Taskforce Cancer Survivorship care met als focus Werk en Organisatie van Zorg naar het schrijven van diverse rapporten, bijvoorbeeld het prachtige Kankerzorg in Beeld rapport: over leven met kanker; van het organiseren van diverse congressen (het Leven en Kanker congres en het NVPO congres) naar het schrijven van projectvoorstellen om de ideeën ook echt van de grond te krijgen. En met jouw tomeloze inzet en input komen de vele trajecten waar je je voor in hebt gezet zeer succesvol en efficiënt van de grond met prachtige resultaten.

En of zo’n ZONMW of andersoortige aanvraag nu taai is of niet, jij doet dat gewoon. En zo gewoon is dat niet, want iedereen die wel eens een aanvraag heeft geschreven, weet dat dat taaie kost is. Dat kost jou ook veel energie en tijd. En daar willen we graag eens bij stil staan bij die energie en tijd die jij daarin steekt. Zonder morren. En ook zonder jezelf daarvoor op de borst te slaan; het gaat niet om jou maar om het resultaat dat telt. Je doet het omdat je een groot hart hebt om de zorg te verbeteren. En als jij daar iets aan kan bijdragen, hoe taai het onderwerp ook is, of hoe klein de stapjes ook zijn die je kan zetten – ik denk aan het dossier van de beweegzorg waar ik al jaren grijze haren van krijg, jij niet, jij blijft maar doorgaan. Doorgaan om de zorg te verbeteren.

En daar willen we jou heel erg voor bedanken en we hopen dat je daar nog heel lang mee doorgaat! ‘